İstiklâl Mahkemelerinin Hukuk Anlayışı

İstiklâl Mahkemeleri, temel adalet icapları ile hukukun genel prensiplerine uyma bakımından bir gayret içinde olmadıkları gibi, kanunla ve Meclis kararıyla kurulmuş olmalarına rağmen kanunlara uyma hususunda da hassasiyet göstermek ihtiyacını hissetmiyorlardı. “Şark İstiklâl Mahkemesi’nde Savcı Süreyya Bey’le tartışırken, üyelerden Müfit Bey’in ‘Bizim belli, millî bir amacımız vardır. Ona varmak için arasıra kanunun üstüne de çıkarız’ […]

Daha fazla oku
İzmir Suikastı

1926 yılında Mustafa Kemal’e İzmir seyahati sırasında bir suikast düzenlemek istedikleri gerekçesiyle çok sayıda muhalifin derdest edilerek “İstiklâl Mahkemesi’nde yargılanması Türk devrim târihine dramatik bir fasıl katan”(1)topyekün bir imha hareketidir. İzmir Suikasti hâdisesinin ardından Terakkiperver Cum-huriyet Fırkasının önder kadrosu tasfiye edilir.”(2) 2. Meclise mensup 6 milletvekili, dokunulmazlıkları dahi kaldırılmadan İstiklal Mahkemesinde yargılanıp idam edilirler?(3) Ali […]

Daha fazla oku
Yeni Rejimin Aktörleri

İsmet Paşa’nın zihnindeki millet telakkisi esasen çok farklıdır. Bir milletin kaderine neredeyse 40 yıl hakim olmuş bu fenomen, İnönü savaşlarından Bursa’da etrafındaki subaylara, ‘Bana bakın, millet sizin düşmanınızdır diyebiliyordu.(1) O halk için böyle derken yıllar sonra “Doğu Anadolu’da isyan eden Kürt menşeli vatandaşlar bir müsademe anında Silahlı Kuvvetler subaylarına, ‘Sizi buraya İsmet Paşa gönderiyor, Halbuki […]

Daha fazla oku
Cemaleddin Hoca ve İlk Dinde Reform Gayretleri (2.Yazı)

6 Nisan 1926 tarihli gazeteler menşetlerinde “Dinde Reform’ ’ diyerek Göztepe Camii İmamı Hacı Cemaleddin Efendinin ‘‘Türkçe Namaz Kıldırdığından” haber veriyordu. Aynı tarihli Vakit gazetesi, Cemaleddin Hoca’nın akşam namazını kıldırırken, birinci ve ikinci rekatlarda okuduğu arapça süreleri, tamamen Türkçeleştirerek okuduğunu haber vererek, okunan ihlas sûresinden örnekler veriyorlar, Cemaleddin Hoca’nın namaz kıldırırken okuduğu ihlas sûresi şöyle […]

Daha fazla oku
Kânun Yoluyla İnkılâp (4.Yazı ve Son)

Şevket Süreyya inkılâpların bittiğini söyleyen İstiklâl Mahkemesi Başkanı Ali Çetinkaya’nın bu değerlendirmesi için şunları söylüyor: “Halbuki o târihlerde Türkiye hiç şüphe yok kı hır inkılâp yaşıyordu.Bu inkılab bitmemişti. Fakat görünüyordu ki bazı insanlar bu inkılâbın önünde değil, ardında koşuyorlardı. Çankaya’da yerleşen insan, bu inkılâpların listesini, bu insanların ne çare ki evvelden bildirmemişti.Öyle görünüyordu ki, Çankaya’da […]

Daha fazla oku
İzmir Suikastı Bahanesiyle Suçsuz Yere Asılanlar

İzmir Suikasti bahanesi ile tevkif edilenlerden Kazım Karabekir, Cafer Tayar (Eğilmez), Ali Fuad (Cebesoy) ve Refet Bele ordunun baskısı neticesi beraat edecek, ama TCF (Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası) milletvekillerinden altısı idam edilecekti: (1) İzmit Mebusu Şükrü (2) Saruhan Mebusu Abidin (3) Eskişehir Mebusu Albay Arif (4) İstanbul Mebusu İsmail Canbolat (5) Sivas Mebusu Halis Turgut (6) […]

Daha fazla oku