Ahiret Perdesini Aralarken

(Kitâbu’t-Tevehhum) HARİS el-Muhasibi (k.s) … Elinizdeki “Kitabu’t-Tevehhum” adlı hacmi küçük, fakat değeri çok büyük olan bu eser, son derece nefis ve emsalsiz bir kitaptır. Bir insanın, dünyaya gözünü yumduğu andan itibaren nelerle karşılacağını gayet akıcı ve etkili bir üslupla anlatmaktadır. Eserin dikkatleri çeken en önemli bir özelliği de “havf ve reca=korku ve ümit”dengesini hemen her satırında korumaya […]

Daha fazla oku
On haslet

Şimdi sayacağım hasletler, nefislerini muhasebe eden azimet sahibi Allah dostlarının tecrübe etmiş oldukları şeylerdir. Onlar bu hasletlere sahip olduklarında, bunları yerine getirdiklerinde, Allah’ın izni ile yüksek derecelere ulaşmışlardır: Bunlar elbette ki azimetin kuvvetine, heva ile mücadele­deki kararlılığa göredir. Yani azimeti kuvvetli olan, kararlılık sahibi olan kimse, Allah’ın izni ile hevasına karşı muhalefet etme konusunda kuvvetlenir. […]

Daha fazla oku
Tevbenin ve Allah’a yönelmenin başlangıcı

Ebu Cafer Muhammed b. Musa ile aramızda şöyle bir konuşma geçti: Ben dedim ki: “Allah sana merhamet etsin, Allah’a varan yolun başı nedir?” Dedi ki: “Allah’ın bildirdiği şekilde Allah’a dönmektir.” Ben: “Peki, Allah’a dönmenin manası nedir?” dedim. O: “Tevbedir delikanlı!” dedi ve ekledi: “Bak, Said b. Cübeyr; ‘Allah tevbe edenler için çok bağışlayıcıdır.'(isra, 17/25) ayetindeki ‘tevbe edenler’ kelimesinin anlamının, […]

Daha fazla oku
Haris el Muhasibi – Ahlak ve Arınma

Bil ki, mü’minin sadâkati her hâlde denenmektedir. Nefsi belâlarla incelenmektedir. (Onun) üzerinde Allah’ın murakıbı (denetleyicisi) vardır. O hâlde,Hakk’a götüren yolda sâbit ol; çünkü sen, yardımı murâd edilensin. Talebinde sâdık ol ki basiret ilminin vârisi olasın. (O  zaman) sana marifet pınarları açılır.Allah’ın hâlis tevfîki ile senin için seçtiği ilmi kendine ayır. Muhakkak çalışan öne geçecektir. Haşyet, […]

Daha fazla oku
Nefse Karşı Tedbir Almak

Nefsine dürüst davranmadıkça Allah’a dürüst ve samimi davranmış olamazsın. Nefsini bilmedikçe de ona karşı dürüst davranmış olamaz ve onu araştırmadıkça ve (ara sıra) ölüme sunmadıkça, ölümü düşündürmedikçe,onu tanımış olamazsın. Bu, Allah’a sunuş anlamına gelir. Ve böylece, onun hallerine muttali olmuş olursun. Onu itham ettiğin zaman,kontrol elmiş; kontrol ettiğin zaman hallerine muttali’ olmuş, muttali’ olduğun zaman […]

Daha fazla oku
Kötü Arkadaşlardan Uzak Durma Hakkında

Bilal b. Harisin Nebi (a.s.) ‘dan rivayet ettiği şu hadisi duymuşsundur: (Bazen) insan bir kelime söyler ki, bununla Allah’ın öfkesini ne kadar celbettiğini bilmez. Ama bu yüzden Allah’a kavuşacağı (kıyamet gününe) dek Allah’ın öfkesine hedef olur.” Kendisiyle konuştuğun zaman Allah’ın öfkesini celbeden kelimeler söylemene sebeb olan kimseden daha düşman kim olabilir ki sana !… Behz […]

Daha fazla oku
Şehvetin Öldürülmesi ve Hevanın Zayıflatılması Hakkında

Haris el Muhasibiye; Peki şehvetimi nasıl öldürebilirim, hevamı nasıl zayıflatabilirim,korkumu ve sakınmamı nasıl güçlendirebılirim? diye sordum. Dedi ki: geçmiş  günahlarını düşün. Allah’ın(c.c.) yapmanı zorunlu kıldığı seyleri yapamamaktan kork, dirilmeyi ve sorgu suali, çekeceğin azabın şiddetini, mahrum olacağın sevabı, buna müstehak olduğunu duşun ve bu arada tevbeye ve azme başvurarak, ilerisi hakkında Rabbinden korkarak O nun […]

Daha fazla oku
Nefsin Rağbetinin Kötülüğünün Nasıl Bilineceği Hakkında

(Haris el Muhasibi’ye soruluyor)Bana nefsimin bazı ayıplarını nasıl bilebileceğimi söyle ki kalbim onu kontrol etsin ve töhmet altında tutabilsin, dedim. Dedi:Kafir olsun mümin olsun, bir insan memnuniyet zamanında yu­muşaktır,hilm sahibidir. Oysa kızgın olduğu zaman ondan yumuşaklık beklersen göremezsin, bu durumda haşinlik, kin ve diğer kötü huyları ortaya çıkar.dedi. Doğru dedim. Şöyle devam etti: Kim ki […]

Daha fazla oku
Niyet ve Ne Olduğu Üzerine

Niyet nedir?diye sordum.Dedi ki; Niyet insanın herhangıbır işi, herhangi bir gaye ile yapmak istemesidir. İste niyet bu istekten ibarettir Bunu, Nebi(a.s)ın ‘’Herkese niyet ettiği vardır” buyurmasından çıkarıyoruz ; Bir niyette iki unsur bulunur; Birincisi: birşeyi yapmak istemesi. İkincisi: o şeyi herhangi bir gaye ile yapmak istemesidir Bir kimsenin, karşılığını düşünerek bir işi yapmak, gazveye çıkmak.tekbir alarak […]

Daha fazla oku
İki İyi Şey Arasında Ayrım Yapmaya İlişkin Bilgi Üzerine Ve Nefsin İnsanı Buna Nasıl Çağırdığına Dâir

Bazan insan büyük bir faziletle karşılaşır. Nefsi ve düşmanı ise,onu bundan daha düşük bir fazilete davet ederler. Mesela, namaz kılan bir insanı, nefsi ve düşmanı daha çok dersin faziletli olması nedenini  öne sürerek, namazda hızlı hızlı okumaya çağırırlar. Nedeni şudur: Nefs ve düşman, namazdaki kıraatin yavaş yavaş icrama karşıdırlar. Çünkü, okunan âyetlerin anlaşılmasının nefse ağır […]

Daha fazla oku