Nizamü’l Mülk’ün Hayatından İbret Yüklü 9 Hikaye

Prof.Dr.Muharrem Kesik Orta Asya’dan Anadolu’nun batısına uzanan coğrafyada siyasete, eğitime, topluma, din ve mezhep anlayışına yön vermiş büyük Selçuklu vezirinin hayatından nakledilen hatıra ve anekdotlar örnek şahsiyeti ve devlet adamlığı hakkında dikkat çekici ayrıntılar içeriyor. Büyük Selçuklu Devleti’nin ve Türk tarihinin meşhur devlet adamı Vezir Nizâmü’l-Mülk’ün gerçek adı Hasan b. Ali b. İshâk et-Tûsî’dir. Abbâsî […]

Daha fazla oku
Anadolu Selçuklularında Devlet Yapısının Şekillenmesi

Giriş Çok iyi bilinen bir husustur ki, Türk örfünde ve töresinde devlet, devleti kuran ailenin (hanedanın) erkek fertlerinin ortak malı kabul edilir, hanedana mensup fertlerin tamamının devlet yönetimine katılma hakları bulun” maktadır. Devlet, kutsal bir varlık olduğu gibi, onu kuran ailenin fertleri de kutlu kişilerdir. Devletin başında bir hakan bulunur. Hanedana mensup olan diğer fertler […]

Daha fazla oku
Selçuklular Anadolu’da

19 Ağustos 1071’de, Büyük Selçuklu Sultanı Alp Arslan’ın süvari ordusu, Bizans ordusunu Van Gölü’ne uzak olmayan bir mesafede bulunan Malazgirt’te yendi ve imparator IV. Romanos’u esir aldı. 1071 Öncesi Bizans İmparatorluğu Bizans İmparatorluğu, Kutsal Roma İmparatorluğunun mirasçısı idi; ama 1071’de, imparator I. Theodosios’un ölüm tarihi olan 395’te son kez ulaştığı genişlikteki sınırlara sahip değildi artık. […]

Daha fazla oku
Türkiye Selçukluları – II. Mes’ud’un İkinci Saltanatı ve Türkiye Selçuklu Devleti’nin Sonu Dönemi-

II. Mes’ud’un İkinci Saltanatı ve Türkiye Selçuklu Devleti’nin Sonu Bu sırada Hemedan’da bulunan II. Mes’ûd ikinci kez olmak üzere sul­tanlığa getirildi (1302) ve Konya’ya dönerek tahta oturdu. Onun bu ikinci hü­kümdarlığı esnasında adının geçmesi bir isyanla ilgilidir. Aksaray-Niğde arasında Develühisar (Dulhisar) Kalesi’ni Cahıoğlu adında bir şahıs işgal etmişti, Abışga ve Sultan Mes’ûd bu kaleyi kuşattılarsa […]

Daha fazla oku
Türkiye Selçukluları – III. Alâeddîn Keykubâd’ın Saltanatı Dönemi

III. Alâeddîn Keykubâd’ın Saltanatı  II. Mes’ûd’un yerine yeğeni III. Alâeddîn Keykubâd Selçuklu sultanı tayin edildi, vezir ise Tebrizli Şemseddîn Ahmed Lâkuşî olmuştu. Bu olaylar sırasında Anadolu dört mali bölgeye ayrıldı. Bölgelerin başına tayin edilen görevliler halkı tamamiyle sömürmüşler, hatta gelecek yılların vergilerini alacak kadar ileri git­mişlerdi. Öte taraftan Anadolu’daki Moğol kumandanlığının kendisine verilme­mesine kızan Sülemiş, […]

Daha fazla oku
Türkiye Selçukluları – II. Gıyâseddîn Mes’ûd’un Saltanatı Dönemi-

  Gıyâseddîn Mes’ûd’un Saltanatı Sultan Gıyâseddîn II. Mes’ûd ise 1284 yılı Şubat ayında törenle Konya’da tahta çıkmıştı. Öte taraftan Argun Han da kardeşi Geyhatu’yu yirmi bin kişi­lik bir kuvvetle Anadolu’ya gönderdi. Bu Moğol ordusu Erzincan’da oturdu. Ancak gerek bu şehzade ve gerekse Anadolu’daki Moğol askerlerinin bütün masrafları Selçuklu hâzinesinden ödeniyor, bu sebeple büyük güçlük çeki­liyordu. […]

Daha fazla oku
Türkiye Selçukluları – Siyavuş (Cimri) Olayı

  Siyavuş (Cimri) Olayı Türkmenler Anadolu’daki Moğol zulmüne karşı zaman zaman başkaldırıyorlar ve istiklallerini elde etmeye çalışıyorlardı. Nitekim Ermenek, Mut, Silif­ke ve Anamur bölgesindeki Karamanlılar Hatiroğlu Şerefeddîn’in ölümünden sonra da isyan hareketlerine devam ve üzerlerine gelen Selçuklu kuvvetlerini mağlup etmişlerdi. Sultan Baybars Kayseri’ye kadar ilerlediği zaman, onu kar­şılayanlar arasında Karamanlılar da bulunuyordu. Baybars burada Karamanlı­lara […]

Daha fazla oku
Türkiye Selçukluları – III. Gıyâseddîn Keyhusrev’in Saltanatı Dönemi-

III. Gıyâseddîn Keyhusrev’in Saltanatı IV. Rükneddîn Kılıç Arslan’ın öldürülmesinden sonra yerine küçük yaş­taki oğlu Gıyâseddîn Keyhusrev tahta çıkarıldı. Muineddîn Pervâne yine dev­let içindeki üstün mevkiini muhafaza ediyor çevresindeki bütün görevliler ya kendi akrabaları veya adamlarından oluşuyordu. Bu durumda kendisine rakip olarak her iki gruba dâhil bulunmayan Sâhib Ata Fahreddîn Ali’yi gö­rüyordu. Bu bakımdan Muineddîn Pervâne, […]

Daha fazla oku
Türkiye Selçukluları – IV. Kılıç Arslan’ın Saltanatı Dönemi

 IV. Kılıç Arslan’ın Saltanatı Yukarıda belirttiğimiz saltanat mücadelelerinden faydalanan Trabzon’­daki Komnenoslar,1259/da Sinop’u işgal ettiler. Bu bakımdan Selçuklu Devleti’nin Karadeniz ticareti için önemli bir liman olan Sinop’un kurta­rılması gerekiyordu. Bu maksatla da İlhanlı sultam Abaka’dan izin alınarak (1265) Sinop üzerine bir sefer tertiplendi ve şehir uzun bir kuşatmadan sonra ele geçirilerek tekrar Türk hâkimiyeti altına girdi […]

Daha fazla oku
Türkiye Selçukluları – Rükneddîn Kılıç Arslan ile II. İzzeddîn Keykavus’un Saltanatı Dönemi-

  Rükneddîn Kılıç Arslan ile II. İzzeddîn Keykavus’un Saltanatı IV. Kılıç Arslan Selçuklu tahtına oturduğunda Konya civarında ordugâh kurmuş olan Baycu Noyan ile bir barış antlaşması yapıldı. Bu yeni sultanın tek başına saltanatı ancak bir kaç ay gibi kısa bir sürede sona erdi. İlhanlı hükümdarı Hûlâgû Bağdat üzerine yürüyeceği zaman, Baycu’yu da bu sefere çağırdı. […]

Daha fazla oku