Tek Parti Dönemi Halkın Durumu

…Diğer mamuller gibi ekmeğin bulunması da artık bir problem olmuştu. Çeşitli vesilelerle ülke için geziler yapan bürokratlar dahi”ilçe merkezlerinde ekmek bulamıyorlardı”(1) 1942 yılında baş gösteren kıtlık, ülke halkı için tam bir yıkım olmuştu. *Tarlasındaki ürün devlet vazifelilerince kaydedilen vatandaşlar, bir kaç kilo mısır bulmak için komşu vilayete yolculuk yapmak zorunda kalıyordu.’(2) *Resmî müesseseler halka ölmeyecek […]

Daha fazla oku
Milli Şef ve Ekonomi Bilgisi

Milli Şefin ekonomi bilgisi ise ibtidai teorilere dayanıyordu. Şef,”Ekonomiyi bilmediği için hâzineyi kılıflayıp aynen muhafaza etmeyi bir maharet sanıyordu.”(1) 16 Nisan 1941 târihinde İngiliz matbaalannda bastırılmış 304 milyon Türk Lirasını taşıyan gemi Pire Limanı’nda bombalanmış, ülkenin 1941 yılı bütçesi 100lük ve 50’lik banknotlar halinde denizin üstüne dağılmıştı. Bundan dolayıdır ki, “İkinci Dünya Harbi devri kalkınma […]

Daha fazla oku
Partisiz Cumhuriyet ”Milli Şef Dönemi”

Devri inceleyen kaynakların ittifakla zikrettiği üzere; “Milli Şeflik Faşist İtalya’nın Düşesini, Nasyonel Sosyalist Almanya’nın Fuhrer’inin İsmet İnönü’ye yamanmış biçimiydi”(1) Bu idare biçimi “Faşizm ve Nasyonel Sosyalizmi hatırladı* bir totaliter idare (2) biçiminden başkası değildi. Böylece kurulan ya da uygulanmasına başlanılan devlet düzeni ile, bir partinin varlığına rağmen, tam bir partisiz Cumhuriyet devrine giriliyordu. Nitekim; İsmet […]

Daha fazla oku
İzmir Suikastı

1926 yılında Mustafa Kemal’e İzmir seyahati sırasında bir suikast düzenlemek istedikleri gerekçesiyle çok sayıda muhalifin derdest edilerek “İstiklâl Mahkemesi’nde yargılanması Türk devrim târihine dramatik bir fasıl katan”(1)topyekün bir imha hareketidir. İzmir Suikasti hâdisesinin ardından Terakkiperver Cum-huriyet Fırkasının önder kadrosu tasfiye edilir.”(2) 2. Meclise mensup 6 milletvekili, dokunulmazlıkları dahi kaldırılmadan İstiklal Mahkemesinde yargılanıp idam edilirler?(3) Ali […]

Daha fazla oku
1920’li Yıllarda Anadolu Halkı

1920’li yıllarda 14 milyonluk ülke nüfusunun 10 milyonu köylerde yaşamaktaydı.(1) Kahir ekseriyeti bu şekilde köylerde yaşayan Anadolu halkı ‘Kurt yapmaz bu taksimi kuzulara Şah olsa, kırk kişiye bir, bir kişiye kırk pul’ mısraında anlatılan taksim kadar ülke varlığından pay almakta, daha doğrusu pay ödemektedir. Devlet eliyle 18 kuruşa ithal edilen şeker halka 60 kuruştan satışa […]

Daha fazla oku
Şeflik Dönemi Basın Hayatı

En masum ilan yazılardan dahi gazete kapatılabiliyordu. Basın sıkı bir kontrol altında tutuluyor, Bakanlar Kurulu kararıyla gazeteler kapatılabiliyordu Gazeteciler fikirlerini söyleyemiyor, adeta havasızlıktan boğulunuyordu.”(1) “O târihlerde hür olmayan ve kanunları Ankara’nın emrine göre yorumlayıp ona göre ceza veren hakimler vardı.”(2) Bu devrin ünlü gazetecilerinden Zekeriya Sertel dört-defa hapse girmiş, gazetesi yüzlerce defa kapatilmıştı. Devrin bu […]

Daha fazla oku
Tek Parti Devrinden Baskılar

Esasen burada 1937 yılında gerçekleşen ve başında alevi dedesi Seyit Rıza’nın bulunduğu Dersim isyanı’na parmak basmakta fayda var. Mevcut Hükümet, Dersim İsyanı’nı o kadar şiddetli bastırmıştır ki “Seyit Rıza, ‘Dersim Generali’ imzalı bir mektupla İngiliz Dışişleri Bakanlığından yardım La leb etmiştir. Seyit Rıza mektubunda, ‘Üç aydan beri ülkemde tüyler ürpertici bir savaş sürüyor. Türk uçakları […]

Daha fazla oku
Yeni Rejimin Aktörleri

İsmet Paşa’nın zihnindeki millet telakkisi esasen çok farklıdır. Bir milletin kaderine neredeyse 40 yıl hakim olmuş bu fenomen, İnönü savaşlarından Bursa’da etrafındaki subaylara, ‘Bana bakın, millet sizin düşmanınızdır diyebiliyordu.(1) O halk için böyle derken yıllar sonra “Doğu Anadolu’da isyan eden Kürt menşeli vatandaşlar bir müsademe anında Silahlı Kuvvetler subaylarına, ‘Sizi buraya İsmet Paşa gönderiyor, Halbuki […]

Daha fazla oku