Saltanat Verâseti ve Kardeş Katli

Saltanat verâseti hakkında Neşrî (1493), kardeş katlinin Osmanlılarda “âdet-i kadîme” olduğunu işaret eder.76 Eski bir rivâyete göre,77 Osman Gazi, bey olduğu zaman rakibi amcasına dokunmamış, fakat sonra kendisine karşı geldiği iddiasıyla öldürmüştür. Bununla beraber gerek Osman’ın gerekse oğlu Orhan’ın zamanlarında, kardeşlerin ve amcaların ülkenin çeşitli yerlerinde yurtluk aldıkları kaydedilmiştir. I. Murad, kendisine karşı ayaklanmış olan […]

Daha fazla oku
Şark Meselesi

Peki “Şark Meselesi – Orient Frage” nedir, Avrupalılara göre? Her ne kadar, 19. asırda bu mevzuda oldukça fazla eserler mevcut. Mesela ülkemizde 7 ciltlik Osmanlı tarihiyle tanınan bu tarihçi Johann Wilhelm Zinkeisen’inin (1803 -1863), 1859 yılında neş­rettiği “Das vierteStadium oder das jüngste Jahrhundert und die Zukunft der orientalischen Frage” (Dördüncü Menzil veya En Genç Yüzyıl […]

Daha fazla oku
Lisanımız…

Lisanımız… Esrarlı yumağın, kristal düşünceler örgüsünün; atkı ve çözgüsü, dildir. Dilimizin kendine has kumaşı sinsice abraşlaştırıldı. Kesilip, parçalandı. Ne garip, onun ihtişamından ve muazzam diyalektiğinden, dilimizin grameri olarak her soruya cevap veren ve tek dil olan Türkçe’den bahseden, Lisan âlimi F. Max Müller’de Batı’da afaroz edilir. Bilhassa hocası Franz Bopp, bu “Mukayeseli Sankritçe Grameri, 1833-52” […]

Daha fazla oku
Bosna Dağlarından Sadarete Bir Lider Portresi:Sokullu Mehmed Paşa

Çorba ile Açılan İkbal Kapısı Bosna’ nın Vişegrad şehrinin Sokoloviç kasabasının o gün ağır misafirleri vardı. Is­tanbul’dan gelen bir ilim heyeti evleri tek tek dolaşıyor, Sokoloviç’in çocuklarını tetkik ediyordu. Onlara en zeki, en çalışkan, boyu posu en yerinde olan gençler lazımdı. Bu dağ başlarında ancak çoban olabilecek çocukların önünde her an ikbal kapıları açılabilirdi. Bu […]

Daha fazla oku
Osmanlı Türklerinin Dünya Siyaseti

Bazı eserlerde rastlanan pek tuhaf bir iddiaya göre, onbeşinci yüzyılın sonlarından itibaren Avrupalılar deniz yollarını keşfedip Hindistan ve diğer Asya memleketleriyle doğrudan doğruya bağlanmış ve Osmanlı Devletinin coğrafî ve ekonomik önemini bozup onu arkadan çevirdikleri zaman, Türk diplomasisi dünyadan habersiz olduğu için, Türkiye gafil avlanmıştır! Bütün bir yüz­yılı dolduran olayların yalanladığı bu tuhaf anlayış tamamıyla […]

Daha fazla oku
Nizâm-ı Âlem İçin Kardeş Katli Meselesi

  Kânûnnâme-i Âli Osman’ın herhalde üzerinde pek çok münâkaşalar yapılan en meşhur maddesi(45) «ve her kimesneye evlâdımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizâm-ı âlem içün kati itmek münâsibdir. Ekser-i ulemâ dahi tecviz itmişdir. Anınla âmil olalar» (BV, vr. 281b) sözleriyle ifade edilenidir. Saltanatın intikali hususunda kesin bir kaide olmayan Osmalılılar’da(46) tahta cülûs ya vasiyetle, ya da […]

Daha fazla oku
Büyük Iskender’in Ölümünün Altında Yatan Gerçekler

Dünyaya Boyun Eğdiren Büyük Iskender’in Ölümünün Altında Yatan Gerçekler Büyük İskender dünya tarihinin gördüğü ender liderlerden biri idi. Çok kısa bir süre içinde Balkanlardan Hindistan’a devasa bir toprak parçasını hızlı bir şekilde ele geçirmiş, nice ülkenin güçlü ordularını yenmiş, aşılmaz kalelerini fethetmişti. Bu kadar kısa bir sürede bu büyük başarıları kazanan iskender dünyayı dize getirmişti […]

Daha fazla oku
Mısır Piramitleri Insan Gücüyle mi Inşa Edildi?

Eski Mısır Medeniyeti hala gizemini sürdürmeye devam ediyor. M.Ö. 3000’lere kadar uzanan bu son derece medeni toplum, ulaştıkları yüksek medeniyet unsurları ile bizleri şaşırtmayı sürdürüyor. Mısırlılar, günü­müzden 5000 sene öncesine dayanan yapıları, sanat anlayışları, inançları adına ortaya koydukları gelenek ve törenleri ile çağdaşı olan İlkçağ medeniyetle­rinden son derece ileri bir toplumdu. Tıpta, geo­metride, astronomi ve […]

Daha fazla oku
Avrupalı Seyyahların Gözünden Osmanlıda Temizlik ve Sağlık

  Temizlik 1610 yılında lngiliz seyyah George Sandys, “Onların hamamları camilerinden sonra en mükemmel binalardır”(41) diyerek Osmanlı toplumunda vücut temizliğine ve sağlığa verilen öne mi belirtir. 1551’de Nicolas de Nicolay hamamların mimari yapısı üzerine gözlemlerini anlatır: “lstanbul’da ve Yunanistan’da, Asya’da ve Afrika’da bütün lslam şehirlerinde çok sayıda gayet güzel hamamlar bulunur. Özel olduğu gibi halka […]

Daha fazla oku
Avrupalı Seyyahların Gözünden Osmanlıda Sosyal Yardımlaşma ve Hayırseverlik

Sosyal Yardımlaşma ve Hayırseverlik Osmanlı toplumunda hayırseverlik dini bir temele dayanmakla beraber aynı zamanda sosyal yardımlaşmaya bağlı geleneklerin ve kuruluşların özünü oluştururdu. Kuran’da hayır yapmak ve sadaka vermek emrolunduğundan toplumda zenginlerden fakirlere kadar herkesin hayır yaptığı görülürdü. 1620’de bu konuda gözlemlerini değerlendiren Fransız aydın Michel Baudier, “Hıristiyan dünyası içinde yaşayanlar ancak Türklerden sadakanın nasıl verileceğini […]

Daha fazla oku