Tıp ilminin özeti: Az ye, yedikten sonra 5 saat yeme

Bismillahirrahmanirrahim (On Dokuzuncu Lem’a İktisat Risalesi’nden)   İslâm hükemasının Eflâtun’u ve hekimlerin şeyhi ve feylesofların üstadı, dâhi-i meşhur Ebu Ali ibni Sina, yalnız tıp noktasında, كُلُوا وَاشْرَبوُا وَلاَ تُسْرِفُوا (“Yiyin, için, fakat israf etmeyin.” A’râf Sûresi, 7:31) âyetini şöyle tefsir etmiş. Demiş:   جَمَعْتُ الطِّبَّ فِى بَيْتَيْنِ جَمْعًا – وَحُسْنُ الْقَوْلِ فِى قَصْرِ الْكَلاَمِ   فَقَلِّلْ اِنْ […]

Daha fazla oku
Zekat ve iktisat malda bereket sebebidir

Bismillahirrahmanirrahim   (On Dokuzuncu Lem’a İktisat Risalesi’nden)   ÜÇÜNCÜ NETİCE: Hırs, ihlâsı kırar, amel-i uhreviyeyi zedeler. Çünkü, bir ehl-i takvânın hırsı varsa, teveccüh-ü nâsı ister. Teveccüh-ü nâsı mürâât eden, ihlâs-ı tâmmı bulamaz. Bu netice çok ehemmiyetli, çok câ-yı dikkattir.   Elhasıl, israf, kanaatsizliği intaç eder. Kanaatsizlik ise, çalışmanın şevkini kırar, tembelliğe atar, hayatından şekvâ kapısını açar, […]

Daha fazla oku
İsrafın sonucu olan hırsın zararları

Bismillahirrahmanirrahim   (On Dokuzuncu Lem’a İktisat Risalesi’nden)   YEDİNCİ NÜKTE   İsraf, hırsı intaç eder. Hırs üç neticeyi verir:   BİRİNCİSİ: Kanaatsizliktir. Kanaatsizlik ise sa’ye, çalışmaya şevki kırar. Şükür yerine şekvâ ettirir, tembelliğe atar. Ve meşru, helâl, az malı (HAŞİYE) terk edip, gayr-ı meşru, külfetsiz bir malı arar. Ve o yolda izzetini, belki haysiyetini feda eder.   HIRSIN […]

Daha fazla oku
Cenab-ı Hak, fakire zengin gibi lezzeti hissettiriyor

Bismillahirrahmanirrahim (On Dokuzuncu Lem’a İktisat Risalesi’nden) BEŞİNCİ NÜKTE Cenâb-ı Hak, kemâl-i kereminden, en fakir adama en zengin adam gibi ve gedâya, yani fakire, padişah gibi, lezzet-i nimetini ihsas ettiriyor. Evet, bir fakirin, kuru bir parça siyah ekmekten açlık ve iktisat vasıtasıyla aldığı lezzet, bir padişahın ve bir zenginin israftan gelen usanç ve iştahsızlıkla yediği en […]

Daha fazla oku
İktisat, sebeb-i izzet ve kemaldir

Bismillahirrahmanirrahim   (On Dokuzuncu Lem’a İktisat Risalesi’nden)   Evet, rızık ikidir:   Biri; hakikî rızıktır ki, onunla yaşayacak. Bu âyetin hükmü ile, o rızık taahhüd-ü Rabbânî altındadır. Beşerin sû-i ihtiyarı karışmazsa, o zarurî rızkı herhalde bulabilir. Ne dinini, ne namusunu, ne izzetini feda etmeye mecbur olmaz.   İkincisi; rızk-ı mecazîdir ki, sû-i istimâlâtla hâcâtı gayr-ı zaruriye […]

Daha fazla oku
İktisat eden, maişetçe aile belâsını çekmez

Bismillahirrahmanirrahim   (On Dokuzuncu Lem’a İktisat Risalesi’nden)   DÖRDÜNCÜ NÜKTE: “İktisat eden, maişetçe aile belâsını çekmez” meâlindeki لاَ يَعُولُ مَنِ اقْتَصَدَ hadis-i şerifi sırrıyla, “iktisat eden, maişetçe aile zahmet ve meşakkatini çok çekmez.”   Evet, iktisat kat’î bir sebeb-i bereket ve medar-ı hüsn-ü maişet olduğuna o kadar kat’î deliller var ki, had ve hesaba gelmez.   Ezcümle, […]

Daha fazla oku
Sermayedar ve yer altında çalışan amele

Bismillahirrahmanirrahim   Bu devirde sû-i istimâlât o dereceye vardı ki, bir sermayedar, kendi yerinde oturup, bankalar vâsıtasıyla bir günde bir milyon kazandığı halde; bir biçare amele, sabahtan akşama kadar, tahte’l-arz madenlerde çalışıp, kut-u lâyemût derecesinde, on kuruşluk bir ücret kazanıyor.   Şu hal, müthiş bir kin, bir iğbirar verdi ki, avâm tabakası havâssa ilân-ı isyan […]

Daha fazla oku
Dilin kalbe, ruha, akla baktığı cihetle makamı var

Bismillahirrahmanirrahim (On Dokuzuncu Lem’a İktisat Risalesi’nden) ÜÇÜNCÜ NÜKTE: Sabık İkinci Nüktede, “Kuvve-i zâika kapıcıdır” dedik. Evet, ehl-i gaflet ve ruhen terakki etmeyen ve şükür mesleğinde ileri gitmeyen insanlar için bir kapıcı hükmündedir. Onun telezzüzü hatırı için isrâfâta ve bir dereceden on derece fiyata çıkmamak gerektir. Fakat, hakikî ehl-i şükrün ve ehl-i hakikatin ve ehl-i kalbin […]

Daha fazla oku
İktisat hem bir şükr-ü manevidir

Bismillahirrahmanirrahim   On Dokuzuncu Lem’a   İktisat Risalesi   İktisat ve kanaate, israf ve tebzîre dairdir.   بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ – كُلُوا وَاشْرَبوُا وَلاَ تُسْرِفُوا (“Yiyin, için, fakat israf etmeyin.” A’râf Sûresi, 7:31.)   ŞU ÂYET-İ KERİME, iktisada kat’î emir ve israftan nehy-i sarih suretinde gayet mühim bir ders-i hikmet veriyor. Şu meselede Yedi […]

Daha fazla oku