Zaman Kafesinin İçinde İnsan

Zamanın mı mekân üzerinde yoksa mekânın mı zaman üzerinde etkisi vardır. Bir yerde hareket yoksa orada zaman da yoktur.

Coğrafyanın mı millet, milletin mi coğrafyada etkisi vardır.

Millet, coğrafyanın ruhudur. Beden de ruhun coğrafyasıdır. Muhatabımız coğrafya mı, millet mi? Muhatabımız beden mi, ruh mu?

Hatip, muhatabını tanıyan, tanıması gereken kişidir. Hatip, muhatabın ne soracağını önceden tahmin edip, soru sorulmadan evvel cevap veren adamdır. Muhatap, hatibi değil, hatip muhatabı tanımak zorundadır.

İnsan, alıcısı ve vericisi kendinde olan bir varlıktır. Ve insan, iki derinlik arasında sıkışmış bir varlıktır. O bakımdan hem içini hem dışım çok iyi tanıması lazımdır. Tanımadığına hitap etme imkânı yoktur.

İnsan kafası, telkin tarlasıdır. Ne ekilirse o biçilir. İnsanın kafa tarlasına ne ekilmesi gerektiğine kim karar verecek ve neye göre verecek.

Dünya, insan tohumunun toprağıdır. Büyüğün küçükte gizlenişi demek olan tohumun, çorak ve çürük toprağa düşmemesi lazımdır.
Zaman da insan gibi insan da zaman gibi araçtır. Aracı kullanmasını bilmeyen el veya kafa, aracı suçlamasın.

Başarı, insanın hedefiyle orantılıdır. Hedefi büyük olanın zamanı ve mekânı çok iyi kullanması gerekir. Zamanın ve mekânın dilinden anlayamayanın verebileceği hiçbir şey yoktur. Bilginin üç vasfı;

Bilgi; Silahtır,
Bilgi, Işıktır,
Bilgi; Anahtardır.

Silahın, ışığın ve anahtarın yoksa hiçbir kapıyı açamazsın.
Yaratanın Kur’an’da tavsiye veya takdim ettiği metodu, usulü merak ediyorum. Acaba Cenab-ı Hak tüme varım mı yoksa tümden gelim metodunu mu bize telkin ediyor. Yani;

Mahlûktan Hâkka mı?
Parçadan bütüne mi?
Sanattan sanatkâra mı?
Eserden müessire mi dikkat çekiyor?

Parçayı kavrayamayan, bütünü nasıl kavrasın, insanın amacı, zaman merdivenim kullanarak yükselmek ve yücelmektir. Dünyaya geliş hüner değildir. Asıl hüner, dünyaya gelirken getirdiğimiz bazı değer ve kabiliyetlerimizi geliştirmek ve tekâmül ettirmektir. Bunun için zamana ve mekâna ihtiyaç vardır. Zaman ve mekân kullanana göre değer kazanır. Aklını kullanmıyorsan, cehaletinden dolayı kendinden yüz çevir.

Hz. Ali, cahil cennette komşum olsa, ondan kurtulmak için cehennemi tercih ederim, diyor. Aklını kullanmayanlar çok zalim, aklını kullanamayanlar çok cahildir.

Sünnet; bir açıdan ikiye ayrılır:

a- Sünnetullah (Allah’ın Sünnetleri)
b- Sünnetünnebi (Peygamberimize ait sünnetler)

Allah’ın sünnetlerini yani tabii kanunlarını bilen Batı, Avrupa ve Amerika, peygamberimizin sünnetlerini bilen, bildiğini zanneden İslâm âlemini eziyor, neden? Zamansa aynı zamanı kullanıyoruz, mekânsa aynı mekânı kullanıyoruz, o zaman aradaki farkın sebebi nedir?

İlim, maluma tâbidir. Malumu bilmeyenlerin hiçbir zaman söyleyebilecekleri bir şey yoktur.

Mehmet Akif gibi İslâm’ı, asrın idrakine söyletmek istiyorsak, aklımızı kullanarak tüme varım metodunu tavsiye ederiz. Tüme varmışsak, niçin tekrar tümden gelelim. Hâlıktan, mahlûka inilmez. Mahlûktan, hâlıka gidilir.

Bütüne varmak isteyenlere hayırlı yolculuklar.

Ömür okunu hedefine fırlatabilmek için yayın, boş ve gevşek olmamasına dikkat gerekir. Bilenin inanmadığı, inananın bilmediği bir yerde denge bozuktur. Dengesi bozuk insanların zamana hitap etmeleri mümkün değildir. Araçsız amaca ulaşılamaz.

Bilenin, iman aracına, inananın da bilim aracına ihtiyacı vardır. Cahiller imanla cennete, bilenler bilgileriyle cehenneme mi gidecektir.
Cennet cahillerle, cehennem âlimlerle mi dolacak? Allah’ın kullarına cahillik yakışır mı? Önce akîlbâliğ-akıllı ve reşit olacaksın. Sonra sorumluluk yükleneceksin. Aklı olmayanın sorumluluğu yoktur. İnsan, bilgisi nispetinde sorumludur.

Vehbi Sınmaz, Hece Dergisi, İslam Medeniyeti Özel Sayısı