Tıp ilminin özeti: Az ye, yedikten sonra 5 saat yeme

(On Dokuzuncu Lem’a İktisat Risalesi’nden)

 

İslâm hükemasının Eflâtun’u ve hekimlerin şeyhi ve feylesofların üstadı, dâhi-i meşhur Ebu Ali ibni Sina, yalnız tıp noktasında, كُلُوا وَاشْرَبوُا وَلاَ تُسْرِفُوا (“Yiyin, için, fakat israf etmeyin.” A’râf Sûresi, 7:31) âyetini şöyle tefsir etmiş. Demiş:

 

جَمَعْتُ الطِّبَّ فِى بَيْتَيْنِ جَمْعًا – وَحُسْنُ الْقَوْلِ فِى قَصْرِ الْكَلاَمِ

 

فَقَلِّلْ اِنْ اَكَلْتَ وَبَعْدَ اَكْلٍ تَجَنَّبْ – وَالشِّفَاۤءُ فِى اْلاِنْهِضَامِ

 

وَلَيْسَ عَلَى النُّفُوسِ اَشََدُّ حَالاً – مِنْ اِدْخَالِ الطَّعَامِ عَلَى الطَّعَامِ

 

Yani, ilm-i tıbbı iki satırla topluyorum. Sözün güzelliği kısalığındadır. Yediğin vakit az ye. Yedikten sonra dört beş saat kadar daha yeme. Şifa hazımdadır. Yani, kolayca hazmedeceğin miktarı ye, nefse ve mideye en ağır ve yorucu hal, taam taam üstüne yemektir. (HAŞİYE)

 

سُبْحَانَكَ لاَعِلْمَ لَنَاۤ اِلاَّ مَاعَلَّمْتَنَاۤ اِنَّكَ اَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

 

• Câ-yı hayret ve medar-ı ibret bir tevafuk: İktisat Risalesini, üçü acemî olarak, beş altı ayrı ayrı müstensih, ayrı ayrı yerde, ayrı ayrı nüshadan yazıp, birbirinden uzak, hatları birbirinden ayrı, hiç elif’leri düşünmeyerek yazdıkları herbir nüshanın elif’leri, duasız elli bir (51), dua ile beraber elli üç (53)’te tevafuk etmekle beraber, İktisat Risalesinin tarih-i telif ve istinsahı olan Rûmîce elli bir (51) ve Arabî elli üç (53) tarihinde tevafuku ise, şüphesiz tesadüf olamaz. İktisattaki bereketin keramet derecesine çıktığına bir işarettir. Ve bu seneye “Sene-i İktisat” tesmiyesi lâyıktır.

 

• Evet, zaman, iki sene sonra bu keramet-i iktisadiyeyi, İkinci Harb-i Umumiyede her taraftaki açlık ve tahribat ve israfatla ve nev-i beşer ve herkes iktisada mecbur olmasıyla ispat etti.

————————————-

 

HAŞİYE : Yani, vücuda en muzır, dört beş saat fasıla vermeden yemek yemek, veyahut telezzüz için mütenevvi yemekleri birbiri üstüne mideye doldurmaktır.

 

Bediüzzaman Said Nursî

 

(Lem’alar-On Dokuzuncu Lem’a)