Tatil İntibaları

Büyük mütefekkir Lao Tse’nin…Lin Yutang, 1945’te Londra’da neşrettiği Between Tears and Laughters (Gözyaşları ve Kahkahalar Arasında) isimli kitabında, Modern Batı dünyasını çok sert bir tenkide tâbi tutuyordu. Lin Yutang İkinci Dünya Harbi’nin sonundaki intibalarını yazarken, “böyle giderse üçüncü savaşın da kaçınılmaz olduğunu; güçlü olma politikasını esas alan batıkların materyalist ve ahlâksız bir dünya yarattığını, fizikî açlık hakkında çok şey bildiğimiz hâlde, rûhi açlık hakkında hiçbir şey bilmediğimizi” yazıyordu. “Batı’nın içinde Tanrı olmayan bir dünya yaratması(oluşturması) sebebiyle, insanın da yapacak hiçbir ciddi işi kalmayacağını” söylerken Lin Yutang haksız mıdır? Lin Yutang “Modern ilmin ölü elinin (pençesinin) batıyı kavradığını ve naturalizm, determinizm ve materyalini yüzünden batı dünyasının tam bir dejenerasyona uğradığını; bu kültürel vasat devam ettikçe, dünyada barış diye bir şey olmayacağını” yazıyordu. Alanya’da kardeşimin evinin (o güzelim böyle bir muhitte nasıl yaşayabilirdi? Zaten, umumiyetle modern hayat şartlan içinde, Anadolu’da bile müslüman olmak artık kolay değil. Daha dün plajda üstsüz turistler gördüm.

Turist velinimetimizdir diyorlar. Turistlere ve onlara uyan insanlarımıza bakıyorum:

Bedenin ihtiyaçları ve zevkleri üzerinde bu kadar ihtimam ediyoruz, ya ruhumuz? Bütün bedenî arzularım doyurmakla beraber ruhî bir açlığın ve boşluğun pençesinde kıvranan insanları, hangi zevk, ne zamana kadar tatmin edebilir? Fakat şunu da ilâve etmek lâzım: Belki Avrupalı bu boşluğu hissediyor ve onu doldurmak için bir arayış içine de girmiştir; fakat, öyle görünüyor ki, bizim gözünü dünya zevklerine yeni yeni açan insanımız, Nasreddin Molla’nın tabiri ile ‘gözü açılmadık sığırcık yavruları’ henüz bu materialist zevklere doymuş olmaktan uzak! Ta ki Batılılar gibi, bizim insanımız da rûhunu tamâmen kaybedinceye kadar maddî ve behîmî zevklerin peşinde koşacak. Dünya böyle işte.